SO SÁNH KẾT QUẢ CỦA KỸ THUẬT LẤY MÁU TĨNH MẠCH XOANG ĐÁ DƯỚI VỚI HÌNH ẢNH CỘNG HƯỞNG TỪ TUYẾN YÊN TRONG CHẨN ĐOÁN BỆNH CUSHING

Tóm tắt

Mục tiêu: So sánh kết quả của kỹ thuật lấy máu xoang đá dưới với hình ảnh cộng hưởng từ trong chẩn đoán bệnh Cushing. 

Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang 15 bệnh nhân (12 nữ, 3 nam) được chẩn đoán mắc hội chứng Cushing phụ thuộc ACTH và những bệnh nhân đã được chẩn đoán bệnh Cushing, có nghi ngờ tái phát sau điều trị phẫu thuật, được chụp cộng hưởng từ tuyến yên và lấy máu tĩnh mạch xoang đá dưới hai bên dưới DSA từ tháng 10/2022 đến tháng 10/2023. Kết quả nghiên cứu: Tỷ lệ nam/nữ = 1/4. Tuổi trung bình 38,47 ± 10,78 (27-62). Tất cả bệnh nhân đều có nồng độ ACTH huyết tương >10pg/ml, phù hợp với chẩn đoán lâm sàng hội chứng Cushing phụ thuộc ACTH. Kỹ thuật lấy máu tĩnh mạch xoang đá dưới hai bên cho kết quả dương tính ở 14/15 bệnh nhân và góp phần dự đoán vị trí u tuyến yên ở 12 trường hợp trong nhóm bệnh nhân có chẩn đoán dương tính, trong đó có 7 bệnh nhân có kết quả phù hợp về vị trí dự đoán của u với vị trí quan sát thấy trên cộng hưởng từ (4 ở bên phải, 3 ở bên trái). Các tác dụng ngoại ý như đau đầu, đau tại vị trí chọc động mạch đùi đều gặp ở 3/15 bệnh nhân nhưng ở mức độ nhẹ và thoáng qua. 

Kết luận: Can thiệp lấy máu tĩnh mạch xoang đá dưới hai bên là kỹ thuật có giá trị để khẳng định sự tiết ACTH từ trung tâm, giúp phân biệt bệnh Cushing với hội chứng tiết ACTH lạc chỗ, tuy nhiên để dự đoán vị trí u tuyến yên cần phải có sự phối hợp chặt chẽ với hình ảnh cộng hưởng từ. Kỹ thuật lấy máu tĩnh mạch xoang đá dưới hai bên là một thủ thuật xâm lấn nhưng khi được thực hiện đúng chỉ định, đúng kỹ thuật, tỷ lệ gặp các biến chứng nặng nề trong và sau can thiệp rất nhỏ.