CÁC NGUYÊN NHÂN ÍT GẶP GÂY NGHE KÉM PHÁT HIỆN TRÊN CẮT LỚP VI TÍNH TAI XƯƠNG ĐÁ
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Mục đích: Mô tả đặc điểm hình ảnh và chẩn đoán các nguyên nhân gây nghe kém ở các bệnh nhân chụp CLVT tai xương đá .
Đối tượng và Phương pháp: Từ tháng 01/2022 đến tháng 01/2024, hệ thống y tế Vinmec có hơn 300 bệnh nhân đến chụp CLVT tai xương đá, trong đó có 250 BN có triệu chứng nghe kém, có thể là triệu chứng chính hoặc là triệu chứng kèm theo. Chúng tôi thống kê các đặc điểm hình ảnh và nguyên nhân gây nghe kém dựa trên sự đồng thuận kết quả chẩn đoán hình ảnh và lâm sàng, một số có kèm theo kết quả phẫu thuật hoặc có tái khám kiểm tra lại sau điều trị.
Kết quả: các bệnh nhân đến chụp CLVT tai – xương đá có tỷ lệ nữ/nam là 132/118 với dải độ tuổi 2-81 tuổi. Loại nghe kém hầu hết là dẫn truyền, phần ít là hỗn hợp và tiếp nhận. Hình ảnh CLVT cho thấy nguyên nhân chủ yếu gây nghe kém là do viêm tai giữa có kèm hoặc không kèm thủng màng nhĩ, các nguyên nhân ít gặp khác gồm: nút ráy tai, thủng màng nhĩ do chấn thương, xốp xơ tai, cholesteatoma tai giữa, cholesteatoma tai ngoài, polyp tai ngoài, bất thường chuỗi xương con, u cuộn nhĩ, bất thường tai trong, một số ít các trường hợp có hình ảnh CLVT tai xương đá bình thường trên các bệnh nhân được chẩn đoán viêm mũi họng có tắc vòi nhĩ, rối loại tuần hoàn tai trong, hoặc nghe kém do tuổi,.... Trong các trường hợp viêm tai giữa, có một trường hợp đặc biệt nguyên nhân do lao trên nền bệnh nhân có lao đại tràng và lao hạch cũ. Một số trường hợp nghe kém tiếp nhận hoặc nghi ngờ có bất thường tai trong trên chụp CLVT có chụp cộng hưởng từ phối hợp để đánh giá tốt hơn tai trong và đặc biệt là dây thần kinh tiền đình-ốc tai. Phương pháp chụp CLVT tai xương đá có giá trị chẩn đoán dương tính và âm tính cao trong xác định vị trí bất thường và nguyên nhân gây nghe kém.
Kết luận: Chụp CLVT đa dãy tai xương đá là phương pháp có giá trị cao trong đánh giá hình thái chuỗi xương con, tổn thương xương chũm, hòm nhĩ, đế đạp và một phần hình thái tai trong, góp phần chẩn đoán nguyên nhân gây nghe kém/ và hoặc các triệu chứng khác kèm theo nghe kém (có thể là triệu chứng chính hoặc phụ). Đặc điểm hình ảnh được phân tích theo giải phẫu từ tai ngoài tới tai giữa và tai trong, phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra nghe kém mà có đặc điểm khác nhau.
Từ khóa
nghe kém, nguyên nhân gây nghe kém, CLVT tai xương đá
Chi tiết bài viết
Tài liệu tham khảo
2. Quesnel AM, Moonis G, Appel J, et al (2013). Correlation of computed tomography with histopathology in otosclerosis. Otol Neurotol 2013; 34:22–28.
3. David Chen, C. Douglas Phillips (2015), Imaging the patient wih hearing loss. The journal of practical Imaging and Management. Clinical Review article.Appl Radiol 2015; 40(4):20-25.
4. Persaud RA, Hajioff D, Thevasagayam MS, et al (2004). Keratosis obturans and external ear canal cholesteatoma: how and why we should distinguish between these conditions.Clin Otolaryngol 2004;29(6):577-581.
5. Armington WG, Harnsberger HR, Smoker WR, Osborn AG (1988). Normal and diseased acoustic pathway: Evaluation with MR imaging. Radiology 1988;167:509-515.
6. Glastonbury CM (2009). The vestibulocochlear nerve, with an emphasis on the normal and disease internal auditory canal and cerebellopontine angle. In: Swartz JD, Loevner LA. Imaging of the Temporal bone 4th ed. New York, NY: Thieme; 2009:480-558.
7. Ina Sorge1 , Franz Wolfgang Hirsch1, Michael Fuchs, Daniel Gräfe1, Andreas Dietz, Martin Sorge (2023) Imaging in children with hearing loss. Thieme Fortschr Röntgenstr 2023; 195: 896–904
8. Wang EY, Shatzkes D, Swartz JA (2009). Temporal bone trauma. In: Swartz JD, Loevner LA.Imaging of the Temporal Bone 4th ed. New York, NY: Thieme; 2009: 412-443.
9. Pulickal, G.G. (2021). Imaging Approach to Conductive Hearing Loss. In: Pulickal, G.G., Tan, T.Y., Chawla, A. (eds) Temporal Bone Imaging Made Easy. Medical Radiology(). Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-70635-7_3.
10. Warner, E., Dziedzic, M., Lingam, R.K., Singh, A. (2021). Imaging of the Temporal Bone in Hearing Loss. In: Tatla, T.S., Manjaly, J., Kumar, R., Weller, A. (eds) Head and Neck Imaging. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978- 3-030-80897-6_7